Het gaat goed met Enfield

Enfield, tegenwoordig weer ‘Royal’ Enfield , is het merk dat we allemaal in verband brengen met De Indiase Motorfietsindustrie. Maar feitelijk in het merk maar een marginale speler op die markt. Het wemelt in India van de Jawa kloons, de Honda licenties en de overjarige Suzuki modellen tot zo’n 100 cc. Niet te spreken over wat uniek gestileerde Yamahaatjes…De voornaamste fabrikanten zijn Bajaj Auto, de  Escorts Group, HMSI en Hero Honda, Hero Honda, Ideal Jawa, de Kinetic Motor Company, Lohia Machinery Limited en Mopeds India Limited

Dat is goedkoop massatransport. Enfield rijden is in India een statement of typisch iets voor toeristen. Intussen hebben de nieuwste Enfield een schijfrem, een links geschakelde 5-bak, elektronische onsteking en een startmotor

En tegenwoordig hebben ze zelfs inspuiting.

Maar het blijven aardige dingen die Enfields. Ze worden zelfs moderner. Soort van. Ondanks wat kniebuigingen naar de moderne tijd was het vlaggenschip van Royal Enfield tot nu toe al bijna driekwart eeuw onveranderd. Het is de motorfiets met de grootste cilinderinhoud die er in het trotse India wordt geproduceerd en bij ons is het een relikwie dat alleen door de ware liefhebbers nog wordt gewaardeerd. In dit verhaal hebben we in de fabriek een ontmoeting met de motorfiets met een ongelooflijk Karma

Krishore Kumar heeft het embleem van de Royal Enfield – de toevoeging ‘Royal’ mocht pas vanaf 2002 dus de Indiase fabriek gevoerd worden – in zijn wezen verinnerlijkt. Net als zijn vader dat deed, kleurt de jonge schilder elk Royal Enfield tank embleem met de hand in. En omdat er jaarlijks zo’n 30.000 Bullets geproduceerd worden, wordt dat ambachtelijke inkleuren zo’n 60.000 keer gedaan. Het concept van de Royal Enfield komt uit het eerste deel van de vorige eeuw. Maar aan het eind van de zestiger jaren moest de productie van het Britse merk – ondanks de introductie van de fenomenale 750cc tweecilinder ‘Interceptor’ in het huisland toch gestopt worden. Maar de Indiase – India hoorde immers ooit tot het Britse Empire – vertegenwoordiging had de merk en typerechten over genomen nadat ze de eencilinders al vanaf 1955 voor de thuismarkt in licentie hadden gebouwd.  We hebben het dan over een sober uitgeruste eencilinder, die in twee versies werden aangeboden. De 350cc motor was voornamelijk voor de eigen markt bedoeld.

De vette halve liter machines waren hoofdzakelijk bedoeld voor export. Maar al met al was dat 500 cc aandeel maar zo’n 10% van de omzet. Achter het stuur van een Bullet voel je je nu alsof de klok 50 jaar is terug gezet. Op de testbaan achter de fabriek is er een 10 meter lange ovaal. Elke motor die dat rondje drie keer heeft gereden is geslaagd. Onze, rechts geschakelde, motor begint de rit mild vibrerend en zacht blaffend. Met zijn 16 pk (de 500cc machine heeft de volle 22 pk) heeft de 160 kilo wegende machine een top van circa 120 km/u. Daarmee zet de Bullet geen records. Maar voor de Indiase straten en het Indiase verkeer heeft hij vermogen en snelheid genoeg. Door zijn robuustheid is hij een goed vervoermiddel voor de lokale motorrijders die in een land dat zeven keer zo groot als Frankrijk is leven. In dat land van de godin Shiva zit er een belastingdruk van 100% op nieuwe, en zelfs van 180% op gebruikte motoren. Als we dan het lokale levensniveau en de plaatselijke koopkracht bekijken, dan snappen we direct waarom er op de Indiase wegen niet veel Honda Goldwings en BMW K 1200 R’s rijden.

 Met het oog op de 8.000.000 tweewielers die er jaarlijks in India gemaakt worden – wat overigens hoofdzakelijk Japanse licentiebouw tot 100 cc betreft – lijkt de bijdrage van Royal Enfield ver onder de maat. Maar de legendarische Bullet overleeft vanwege zijn, of ‘haar’, reputatie van ‘ Koningin van de Weg’ zoals die in 50 jaar is opgebouwd. Royal Enfield levert motoren aan het Indische leger en de politie. En geldt daarmee als en motorfiets voor de elite. Een dergelijk pronkstuk is te koop voor iedereen die 96.000 Rupees ( bijna 1500 euro) neer wil leggen voor een motor die dan ongeveer drie keer zo duur als een 100 cc Nipon kloon is. Maar dan zijn de buren dan ook huiverend onder de indruk. En dat is mooi meegenomen in het land waar het kastenstelsel nog steeds opgeld doet. “Een Bullet is een exclusief product, dat men zelf kan onderhouden en repareren. Dat geeft vreugde aan elke liefhebber en kenner.” Dat is een citaat van de president van de Rolling Thunder Motorcycle Club uit Bangalore, Prashi. Hij weet waar hij over praat want hij zet elk jaar 40.000 kilometer met zijn drie Bullets. De helft daar van zijn pure pretkilometers. Hoe dan ook; de 450 personeelsleden van de fabriek in Chennai ( dat vroeger Madras heette) weten dat ze een levende legende bouwen. Maar dat vasthouden aan authenticiteit houdt niet in dat de fabriek iets museaals is. Misschien ziet hij er wat exotisch uit, maar de productiemachines en de kwaliteitscontrole zijn aardig actueel. De moderniseringen zijn overigens niet eens onder druk van de Japanse concurrentie gedaan. Ze zijn er eenvoudig een gevolg van dat de ISO 9001 en 14001 certificaten niet voor niets de gevel sieren. Onder het welwillend oog van de God Ganesh vindt de productie plaats op een terrein van 2,6 hectare. De gietstukken van het motorblok worden in het buitenland gegoten en ter plekke afgewerkt en gemonteerd. Ongeveer dertig plaatselijke toeleveranciers verzorgen de toevoer van framedelen en ander spul.

En dat wordt dan ook weer op de fabriek samen geschroefd. Hari Harasubramania, de senior manager van Royal Enfield, verzekert dat alleen de electronische componenten voor het ‘Electra’ model uit Europa komen. De rest, inclusief de zuigers en de cilinders voor de 500 cc exportmodellen komen uit India. Om het ideaalbeeld van de klassieke Enfield niet te veel te verstoren heeft de directie de afgelopen jaren voorzichtigjes aan wat nieuwe technologie ingebracht. De motor achter dat feit was de invloed van de nieuwe aandeelhouder, het Indische conglomeraat Eicher. Dat samenraapsel van bedrijven is gespecialiseerd in de transportsector. De grootste revolutie was natuurlijk de introductie van de elektronische ontsteking waardoor in 2001 de ‘Electra’ ontstond. Drie jaar daar voor werd het motorconcept onder hoede van een stel Europese ingenieurs al helemaal tegen het licht gehouden. Een heel tastbaar resultaat van die actie was de vijf versnellingsbak die leverbaar werd. Ook de vering werd herzien. De cilinderinhoud van de ‘500’groeide naar 535 cc.

Zo kregen de Royal Enfields in een tijdbestek van 10 jaar heel wat modificaties, waarvan er trouwens ook een aantal onbelangrijk en of onzichtbaar waren. Zo kwam de hele olie huishouding bijvoorbeeld binnen het blok te liggen en verdwenen de buitenliggende olieleidingen. In dat traject was men heel behoedzaam met de uiterlijke kenmerken van de motor. Die mochten geen slachtoffer worden van alle verbeteringen. De mythe moest immers in stand gehouden worden. Dat hadden de Indiërs geleerd van Harley-Davidson. Zo heeft de V vorm in het huidige carterdeksel een enkele functie meer.

 De verbeterde betrouwbaarheid is een prettig gevolgd van deze rationaliseringen van de legende. Het afgelopen jaar boekte Royal Enfield een verkoopstijging van 13%. Dat smaakt naar meer en zorgt voor extra inzet en passie van alle personeel. Het doel is om het komende jaar 50.000 nieuwe Royal Enfield geboren te laten worden. Daar voor is dan wel de bouw van een nieuwe fabriek nodig. Niet een fabriek ‘in plaats van’, maar een fabriek er bij. Alleen zo kunnen de fans van een van de weinige klassiekers die nog nieuw gemaakt worden er op vertrouwen dat het merk in elk geval gezond richting zijn honderdste verjaardag gaat. En de eerste stap op dat traject is de introductie van alweer een nieuwe, oude Enfield. Een motor met brandstofinspuiting. Het moet niet veel moderner worden…

De uitbreiding van het Indiase aanbod
Verstegen Motors is de Nederlandse importeur voor Royal Enfield. De Royal Enfields zijn hier in verschillende uitvoeringen te koop: de Bullet 500 Standaard (vier bak, rechts geschakeld), de Bullet 500- 5 speed ES en de idem DeLuxe. (Vijfbak, links geschakeld) Het verschil tussen de Standaard en de DeLuxe versie is dat de DeLuxe verchroomde spatborden, een verchroomd luchtfilterhuis en een verchroomde tank heeft. Op basis van alle modellen is er een authentiek café racer model te krijgen. De Nederlandse Royal Enfields worden af fabriek conform EU normen uitgeleverd. Deze export modellen lopen – in laten we het maar Madras blijven noemen – van een aparte lopende band. Maar in India is het modellen aanbod veel uitgebreider. Er is een ‘Thunderbird’ customfiets en een ‘Machismo’ die een pastelblauw en met een gepolijste aluminium tank een zuivere sixties look heeft. De voor de vijftigste verjaardag van het merk is er dan ook nog de inmiddels gezochte ‘Burn Thunderbird’, een iets heftiger custom dan de ‘Thunderbird‘ dus. Het tweemansbedrijf van Cozi en Glope maakt zijspannen die speciaal voor de Enfields ontwikkeld zijn. Naar Engels voorbeeld. Uit de vijftiger jaren.Natuurlijk…