Niet iedereen heeft gehoord van motormerken zoals Laurin-Klement, Achilles, Jelinek, Kohout, Walter, Pérun of Torpedo. Toch waren het wel degelijk motorfietsen uit het prille begin, gebouwd in een klein land met heel veel technische ervaring. Natuurlijk kent iedereen Jawa en CZ maar in Tsjecho-Slowakije zijn meerdere merken geweest zoals ook BD (Breitfeld & Danek) dat in 1926 voor het leger een 500cc DOHC motoren leverde en in 1928 door de beter bekende Praga autofabriek, gelegen in Praag, werd overgenomen. Deze produceerde het type dat bekend stond als de Bedar nog tot 1934.
Met een maximum snelheid van 105 km/h en een vermogen van 15 pk, 3 versnellingen en 170 kg een zeer degelijke machine die zijn tijd ver vooruit was. Zo werd de ééncilinder ook al voorzien van een dubbele bovenliggende nokkenas. Ook de zadeltank, in een tijd waar heel veel merken nog flat-tanks hadden, gaf deze motorfiets een zeer modern uiterlijk.
Voor verzamelaars een begeerd model en voor veel mensen in 1926 een motorfiets waar men enkel van kon dromen. Vandaag de dag vind je zo’n motor niet zo maar even op een ruilbeurs, maar ik had geluk…
Een vriend deed zaken in Tsjecho-Slowakije en reed regelmatig met volle oplegger richting Praag. Door zijn kennis van de taal en tevens zijn technische kennis als gewezen motorcrosser kon hij beslag leggen op heel wat speciale historische motorfietsen, die hij van zijn reizen mee terug nam. Blijkbaar had hij ook goede banden met douane, want heel vaak kwam hij mij wondermooie tweewielers voorstellen, zoals ook deze BD of Praga.
Maar zoals zo vaak ontbrak het mij aan de nodige fondsen en kon ik een meer gefortuneerde vriend ervan overtuigen deze motorfiets te kopen. Er zat echter een Oostblok addertje onder de mooi gerestaureerde motorfiets, want het chroom viel er na een week zo af. Het motorblok was zoals ze dat zeggen naar de kloten. Een grondige checkup was noodzakelijk. Gelukkig reed mijn vriend er niet lang mee en toen hij ook een gepeperde brief van de belastinginspecteur kreeg werd het tijd de motor te verkopen. Gelukkig voor mij.
Een paar jaar geleden ging ik zelf even in Praag polsen of er nog wat te rapen valt, maar alle mooie appels aan de boom zijn nu ook van goud en de mensen weten heel goed wat de prijzen van hun historische motorfietsen zijn.
Veel rijden doe je met zo’n motorfiets niet, want in het huidige verkeer ben je een vogel voor de kat. Zeker in een historische stad als Brugge, met zijn heel smalle straatjes en druk fietsverkeer. Maar je valt wel op, is het niet door het mooie blok, dan toch wel door het overdonderend geluid van deze eenpitter.
Een eenheid van het Tsjechische leger met dergelijke motoren zal zeker op de vijand indruk gemaakt hebben.
Tekst en foto’s: Johan Schaeverbeke.Verzamelaars van dit merk kunnen mij altijd contacteren via het museum : www.oldtimermotorenmuseum.be of tel 0032-50.599.056.